İtalyancada artikeller ve nesnelerin cinsiyetleri

Başlığın saçma geldiğinin farkındayim ancak maalesef ki durum bu. İtalyancada bizim dilimizde olmayan bir özellik var. Aslında bu özellik latinik bir çok dilde var ancak bizim dilimiz Latince'den değilde farklı bir dil grubundan geldiği için bize yabancı bu özellik. İtalyancada her cisim bir cinsiyete sahip. Kadin, erkek ve nötr olarak. Ama korkmaya gerek yok. İstisnalar dışında sadece ufak bir bilgiyle kelimelerin cinsiyetlerini kolayca anlayabilirsiniz. Ama önce şu artikel meselesine bir göz atalım ve bakalım neymiş artikel?

Artikel ön-ek demektir. Mesela nasıl ki ingilizcede bir nesneden bahsederken "the" kullanılıyorsa, İtalyancada da bu özellik var. Dediğimiz gibi her kelimenin bir cinsiyeti var ve doğal olarak her cinsiyet için ayrı bir artikel kullanılıyor.

il : erkek - il telefono, il medico, il quaderno (cinsiyeti erkek olan nesneler için kullanılır)

la : kadın - la penna, la porta, la donna (cinsiyeti kadın olan nesneler için kullanılır)

lo : nötr - lo studente, lo sbaglio ( nötr cinsiyetli nesneler için kullanılır)

Buradan aklınızdan şöyle bir düşünce geçmesin. "Kadınların kullandığı eşyaların cinsiyeti kadın, erkeklerin kullandığı nesnelerin cinsiyeti erkek". Mantıken baktığınızda bu doğru gibi geliyor ama değil. Bu yanlış. Mesela yukarıdaki "la penna" kalem demektir (the pencil) ve kalemi sadece kadınlar kullanmaz. Ya da "il quaderno" defter demektir. Ama defteri her iki cinsiyet kullanabilir. Bunu aklınızdan çıkarmayın. BÖYLE BİR KURAL YOK!!!

il ve la ile beraber kullanılan kelimelerde bir şey dikkatinizi çekti mi? Evet bildiniz, son harfleri aynı. il ile kullanılanlar o ile, la ile kullanılanlar a ile bitiyor. İşte bilmemiz gereken tek kural bu. Genel olarak italyancada bir kelime o ile bitiyorsa erkek, a ile bitiyorsa kadındır.

Bu artikeller ingilizcedeki "the" nın yerini tutar. yani belirli bir nesneyi işaret etmek için kullanılır. Bu ne demek? Her dil kursu bunu belirtili tanım edatı, belirtili nesne, belirtili bilmem ne gibi isimlerle size verir ve kimse de bir şey anlamaz. Ben size bunu açıklayacağım daha iyi anlamanız için.

Belirtili demekten kasıt şu: mesela arkadaşınız size bu gün tanıştığı güzel bir kadından bahsetti. Siz de ona o kadın hakkında sorular soruyorsunuz. Kadını tanıyıp tanımamanız önemli değil ama kimden bahsettiğiniz belli. İşte belirtili derken belli bir kişiden bahsediyoruz (arkadaşımızın tanıştığı kadından), demek istediğimiz bu.

kadın güzel mi? la donna é bella?

kadın zayıf mı? la donna é magra?

kadın türk mü? la donna é Turca?

Burada bir önemli bir ek bilgi vereyim. Eğer "la" ve "il" edatlarından sonra sesli harf ile başlayan bir kelime gelirse la ve il form değiştirir ve aşağıdaki şekle bürünür.

il + albero = l'albero
il + amico = l'amico
il + espresso = l'espresso
la + unica = l'unica
la + amica = l'amica

Bir de edatların belirtisiz olanı doğal olarak. Yani herhangi bir kişiden veya nesneden bahsederken kullanılan.

il : un

la : una

lo : uno

un uomo bello : yakışıklı bir adam

una bella donna : güzel bir kadın ( una donna bella da kesinlikle aynı anlamı verir )

uno studente bravo : iyi bir öğrenci

Evet, artık belirtili ve belirtisiz olayını halletiysek, bir de çoğul hallerini görelim ve konuyu kapatalım. Öncelikle artikel çoğul olunca kelimenin de ona uyması gerekiyor. İlk olarak bilmemiz gereken artikellerin çoğul formları.

il : i

la : le

lo : gli

formuna dönüşüyor. Buna ek olarak istisnalar dışında
o ile biten kelimelerin son harfi i,
a ile biten kelimelerin son harfi e,
e ile biten kelimelerin son harfi i
olarak değişiyor. Karışık değil mi? Aslında hiç değil. Korkmayın, aşağıdaki örnekler anlamanızı kolaylaştıracak.

lo ise z, gn, ps, x ve s+sessiz harf ile başlayan kelimeler için kullanılıyor.

la donna : le donne

il quaderno : i quaderni

lo studente : gli studenti

Örnek alıştırma olarak şimdilik, aşağıda verilen kelimelerin artikellerini bulun ve çoğul yapın.

quaderno

penna

mela

foglio

libro

scherzo

biblioteca

cavolo

camera

macchina

tazza

studente

barca

scarpa

giacca

camiccia

sedia

busta

lista

schifo

Daha sonra çalışmanız için alıştırmalar ekleyeceğim.